نقد و بررسی تصویرسازی حماسی در شاهنامه فردوسی و دیوان متنبی

فردوسی و متنبی، دو حماسه‌سرای بزرگ ادب پارسی و عربی، تصاویر بدیعی از حملات توفنده‌ی لشکریان، خلق کرده‌اند که از زوایای مختلف، قابل تأمل و بررسی است. عواملی چون توارد، الگوهای کلیشه‌ای و تأثیرپذیری فردوسی از متنبی، باعث شده تا این دو شاعر در ترسیم باشکوه صحنه‌های حماسی سپاهیان؛ مضامین و تصاویر مشترکی داشته باشند؛ اما فردوسی به دلیل شرایط خاص سیاسی- اجتماعی، خود را در مقابل مردم می‌بیند؛ بنابراین برای تأثیرگذاری و دمیدن روح مقاومت در آنان، تصاویری روشن، کوبنده و پرشور می‌آفریند. در عوض، متنبی برای کسب رضایت ممدوح و رقابت با شاعران دربار سیف‌الدوله، با تمتع از انواع استعاره، عنصر اغراق و تشبیهات مرکب، به خیال‌ورزی و هنرنمایی دست می‌یازد. تلاش ما در این پژوهش، معطوف به مقایسه مشترک این دو شاعر و نقد و بررسی میزان قدرت تخیل آنان در صورتگری از لشکریان است.